Bestaat jouw oude school nog?

De kans is groot dat je op deze vraag ‘nee’ moet antwoorden. Vooral als je op een naoorlogse school hebt gezeten. Scholen hebben een grote omloopsnelheid. Ze worden meestal in veertig jaar boekhoudkundig afgeschreven en dan ook werkelijk afgedankt. De meeste scholen kunnen na veertig jaar heus nóg eens veertig jaar mee, als ze maar fatsoenlijk worden onderhouden en af en toe grondig gerenoveerd. Maar de praktijk van wegwerpscholen is hardnekkig en zo verdwijnen de scholen bij bosjes. Ze worden gesloopt, of als het meevalt blijven ze bestaan maar krijgen ze een andere bestemming.

Wij vinden het een slechte gewoonte om scholen zo af te danken. Wij zijn er voor om scholen als school te blijven gebruiken. Ze zijn technisch verouderd en rommelig geworden, maar daar kan gemakkelijk iets aan worden gedaan. Soms met een beperkte uitbreiding. Slopen is onnodig. Slopen is ook een slechte keus uit oogpunt van duurzaamheid, en vaak gaat het onderwijs er in ruimte op achteruit.

Maar er is nóg een reden waarom we graag zien dat deze scholen blijven bestaan. Die reden bestaat uit onze herinneringen, jouw herinneringen, de herinneringen van alle generaties die er hun vormende jaren hebben doorgebracht. Een schoolgebouw is een verzamelplaats van herinneringen, een ‘lieu de mémoire’. We dragen herinneringen mee aan meesters en juffen en klasgenoten, maar ook aan gebouwen, aan de lichtval in het lokaal, aan de geur van linoleum, aan het schoolplein, aan de bel en aan de stilte in de gang, en zoveel meer. Alleen al om deze reden zou je voorzichtig moeten doen met oude scholen.

In Groningen worden de naoorlogse scholen misschien nog iets voortvarender gesloopt dan in de rest van Nederland. Dat slaat grote gaten in het collectief geheugen. Als je een school kunt redden, doe dat. Maar ook als dat niet kan, kunnen we de herinneringen bewaren. Daarom stellen wij een online herinneringsbank voor. Een website voor verhalen en beelden van behouden en verdwenen naoorlogse schoolgebouwen. Zo kunnen we iets vastleggen van de geschiedenis van deze bescheiden naoorlogse scholen en hun jarenlange trouwe dienst. Omdat het ook ónze geschiedenis is.

Wij, dat is de Stichting Mevrouw Meijer, een ideëel onderzoeksbureau op het gebied van scholen en architectuur. Wij doen veel onderzoek naar de mogelijkheid bestaande scholen te behouden en te transformeren zodat ze weer een overtuigende toekomst hebben. Dat doen wij onder meer vanwege de cultuurhistorische waarde van deze scholen, hun betekenis voor wijk of dorp, en hun belang als ‘lieu de mémoire’. Onze belangstelling voor het verleden is niet nostalgisch, maar komt voort uit het besef dat kennis van het verleden een onmisbaar instrument is in het bouwen aan de toekomst.

Dus: zet je schoolherinneringen op de bank, als spaartegoed voor de toukomst!

Zie: www.mevrouwmeijer.nu